Page 660 - Mushaf Madani

(Dua bibir)

Pada bahagian bibir terdapat 2 bahagian, iaitu:

1 Permukaan bibir bahagian bawah dengan hujung gigi hadapan bahagian atas, keluar
darinya huruf .

2 Antara dua bibir, keluar darinya tga huruf iaitu , dan dengan merapatkan
kedua-dua bibir ketka menyebut dan , serta membuka sedikit ruang ketka
menyebut yang bukan mad.

(Rongga hidung)

Rongga hidung adalah bahagian pangkal hidung dari dalam dan terdapat satu makhraj sahaja iaitu
al-Ghunnah ataupun dengung. Makhraj ini diterangkan dalam hukum Nun dan Mim bersabdu.

2. (Makhraj secara khusus)

Makhraj secara khusus pula terhad dan hanya mempunyai satu makhraj sahaja. Ulama berselisih
pendapat dalam hal ini. Sebahagian mereka menyebutnya 17 makhraj yang tertumpu pada
lima makhraj umum sepert yang telah disebutkan. Mereka adalah mazhab al-Khalil bin Ahmad.
Imam al-Jazari mengambil pendapat ini dan menjadikan bagi rongga mulut satu makhraj, bagi
kerongkong tga makhraj, lidah sepuluh makhraj, dua bibir dua makhraj, dan rongga hidung
satu makhraj.

Sebahagian daripada mereka berpendapat ada 16 makhraj yang fokus pada empat makhraj
yang umum dengan menyingkirkan rongga mulut, dan dipecahkan hurufnya. Oleh itu, huruf
Alif makhrajnya hujung kerongkong sepert Hamzah, makhraj huruf Ya’ mad sepert Ya’ bukan
mad iaitu tengah lidah, dan makhraj huruf Wau mad sepert makhraj Wau bukan mad iaitu
dari dua bibir, Mazhab Sibawaih dan pengikutnya serta Imam Syatbi mengambil pendapat ini.

Ada juga yang berpendapat terdapat 14 makhraj, dengan menyingkirkan rongga mulut dan
memecahkan hurufnya sepert mazhab sebelumnya. Kemudian menjadikan makhraj huruf
Lam, Nun, dan Ra’ satu makhraj yang sama iaitu hujung lidah. Ini yang dipegang oleh Mazhab
al-Farra’ dan pengikutnya. Pendapat yang masyhur yang digunakan ialah pendapat pertama,
demikian disebut oleh Ibnu al-Jazari:

46

SISIPAN B (PART 2).indd 46 01/10/2020 2:33 PM