Page 689 - Mushaf Madani

RUANG LINGKUP ULUM AL-QUR’AN

Pembahasan Ulum al-Qur’an sangat luas. Imam al-Sayut dalam karyanya al-Itqan f ‘Ulum
al-Qur’an, menghuraikan sebanyak 80 cabang dan setap cabang diperincikan lagi menjadi
banyak cabang yang kecil. Manakala menurut Quraish Shihab, isi kandungan Ulum al-Qur’an
dapat dibahagikan kepada empat komponen:

1. Pengenalan terhadap al-Qur’an:

• Sejarah al-Qur’an, • Aqsam al-Qur’an,
• Rasm al-Qur’an, • Amthal al-Qur’an,
• I’jaz al-Qur’an, • Nasikh dan Mansukh,
• Munasabah al-Qur’an, • Muhkam dan Mutasyabih,
• Qisas al-Qur’an, • Qiraat, dan sebagainya.
• Jadal al-Qur’an,

2. Kaedah-kaedah tafsir:

• Ketetapan-ketetapan yang perlu diperhatkan dalam mentafsirkan al-Qur’an
• Sistem yang perlu ditempuh dalam menghuraikan pentafsiran

• Penanda aras khusus yang membantu pemahaman ayat-ayat al-Qur’an, sama ada
daripada ilmu-ilmu alat, sepert bahasa dan usul fqh, mahupun yang diambil langsung
daripada penggunaan al-Qur’an.

3. Pendekatan tafsir:

Pendekatan-pendekatan tafsir yang dikemukakan oleh ulama' mutaqaddim (terdahulu)
dengan ketga coraknya, al-ra’yu, al-ma’thur, al-isyariy, disertai penjelasan tentang syarat-
syarat diterimanya suatu pentafsiran serta metode pengembangannya, dan juga mencakupi
pendekatam mutaakhirin (terkemudian) dengan empat bentuk: tahliliy, ijmaliy, muqaran,
maudhu’iy.

4. Kitab tafsir dan para ahli tafsir:

Mencakupi perbahasan tentang kitab-kitab tafsir sama ada yang lama mahupun yang baru,
yang berbahasa Arab dan terjemahan dalam pelbagai bahasa, dengan mempelajari biograf,
latar belakang dan kecenderungan pengarangnya, metode dan prinsip-prinsip yang digunakan,
serta keistmewaan dan kelemahannya.

MAKKIYYAH DAN MADANIYYAH

Ayat-ayat al-Qur’an terbahagi kepada dua bahagian:

MAKKIYYAH MADANIYYAH

75

SISIPAN B (PART 2).indd 75 01/10/2020 2:34 PM