Page 674 - Mushaf Madani

d. Al-Mufassal Surah yang menyusul al-Mathani dalam bentuk surah-surah
pendek. Kategori ini bermula daripada Surah al-Hujurat atau Surah Qaf sehingga ke
Surah al-Nas sebagaimana yang dipersetujui oleh kebanyakan ulama’ berdasarkan
hadis yang diriwayatkan daripada Huzaifah al-Thaqaf. Dinamakan sebagai al-Mufassal
kerana surah-surah itu pendek dan dipisahkan antara satu sama lain dengan basmalah.
Ada sebilangan ulama’ berpendapat bahawa penamaan itu adalah kerana kurangnya
ayat atau hukum yang dimansuhkan di dalam surah tersebut.
Kategori ini pula dipecahkan kepada tga jenis iaitu:

a. Tuwwal: Bermula daripada surah Qaf atau al-Hujurat hingga surah al-Buruj.
b. Awsath: Bermula daripada surah al-Tariq hingga surah al-Bayyinah.
c. Qusar: Bermula daripada surah al-Zalzalah hingga surah al-Nas.

Pembahagian Juzuk

Al-Qur’an yang mengandungi 114 surah itu dibahagikan juga kepada 30 juzuk. Semenjak
zaman sahabat r.a. sudah terdapat pembahagian al-Qur’an kepada 1/2, 1/3, 1/5, 1/7, 1/9 dan
sebagainya. Pembahagian ini lebih merupakan satu metode hafalan dan amalan harian atau
penentuan kadar bacaan dalam solat. Pada peringkat awal, pembahagian ini tdak ditulis di
dalam mushaf al-Qur’an. Dikatakan bahawa pembahagian seumpama ini mula diletakkan di
dalam mushaf a-Qur’an atas arahan al-Hajjaj bin Yusuf al-Thaqaf di bahagian tepi halaman
mushaf al-Qur’an, di samping terdapat beberapa penambahan istlah-istlah baru yang
berkaitan dengan tanda-tanda bacaan.

Al-Qur’an dibahagikan kepada 30 juzuk itu dipecahkan pula kepada 60 hizb. Sebagaimana
yang terdapat dalam mushaf al-Qur’an hari ini, tanda hizb diletakkan di bahagian tepi halaman
mushaf bagi menandakan hizb pertama, kedua dan seterusnya. Setap satu hizb dibahagikan
kepada empat iaitu, 1/4 (rubu‘ hizb), 1/2 (nisfu hizb), 3/4 (thalathah ‘arba’ hizb) dan hizb.

1/4 1/2 3/4 (Thalathah
(Rubu‘ Hizb) (Nisfu Hizb) ‘Arba’ Hizb) (Hizb)

Di dalam sesetengah mushaf, setap surah dibahagikan pula kepada beberapa ruku‘ yang
ditandai dengan huruf ‘ain. Tanda itu diletakkan di bahagian tepi halaman mushaf. Terdapat
sebanyak 556 ruku‘ di dalam al-Qur’an. Surah yang panjang terdiri daripada beberapa ruku‘
sedangkan surah yang pendek terdiri daripada satu ruku‘ sahaja sepert Surah al-Nas, al-Ikhlas,
Quraisy dan lain-lain lagi. Tanda itu diletakkan bertujuan memudahkan orang yang membaca
al-Qur’an ketka solat sebagai panduan waqaf bagi melakukan ruku‘. Ini kerana tanda itu
menunjukkan lengkapnya satu episod kisah atau pelajaran.

60

SISIPAN B (PART 2).indd 60 01/10/2020 2:34 PM